اطلاعات تحصیلی و دانشگاهی رشته هوا فضا

رشته هوافضا در دانشگاه
هدف رشته دانشگاهی مهندسی هوافضا تربیت کارشناسانی است که نیروی انسانی مورد نیاز برای طراحی، پژوهش و ساخت در صنایع گوناگون هوافضایی را فراهم سازند. رشته دانشگاهی هوافضا خویشاوندی زیادی با تمامی گرایشهای مهندسی مکانیک دارد به این جهت دارای شماری درس های مشترک با گرایشهای مهندسی مکانیک مثل مکانیک جامدات و مکانیک شاره ها است. در بعضی دانشگاه ها، دانشکده مهندسی مکانیک و هوافضا به عنوان یک دانشکده مستقل وجود دارد.
پایه بیشتر درس های این رشته بر ریاضی است، مانند دینامیک سیالات برای آئرودینامیک یا معادلات حرکت برای دینامیک پرواز. با این همه، اجزاء تجربی بسیاری نیز در این رشته وجود دارد. از نظر تاریخی، این اجزا تجربی از آزمایش مدلهای کوچک و نمونه اولیه، در تونل باد و یا در فضای باز منشا گرفته اند. پیشرفت های صنعت رایانه این امکان را به وجود آورده که از دینامیک محاسباتی سیالات، و شبیه سازی رفتار سیال، بتوان برای کاهش هزینه و زمان صرف شده در آزمایش تونل باد استفاده کرد.
در ایران، رشته مهندسی هوافضا در دوره کارشناسی در دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی تکنیک تهران)، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه صنعتی امام حسین(ع)، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، دانشگاه شهید ستاری و دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات آموزش داده می شود. در حال حاضر در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا این رشته به ۶ گرایش آیرودینامیک، پیشرانش (جلوبرنده )، مکانیک پرواز و سازه های هوافضایی، ایمنی و صلاحیت پروازی و مهندسی فضایی تقسیم می شود. علاوه بر دانشگاه های فوق الذکر، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه تبریز، دانشگاه صنعتی شیراز، دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشگاه تربیت مدرس، پژوهشگاه هوافضا نیز در مقطع کارشناسی ارشد به تربیت دانشجو می پردازند.
در سطح دکترا نیز این رشته در دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی تکنیک تهران) و دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، دانشگاه صنعتی شریف ارائه می شود.

شاخه ها

آیرودینامیک
آیرودینامیک به مطالعه و بررسی جریان هوا در اطراف جسم پرنده و محاسبه نیروها و گشتاورهای ناشی از آن بر روی جسم می پردازد.

پیشرانه ها
دانش پیشرانه ها به مطالعه و بررسی سامانه های جلوبرنده، اعمّ از موتورهای هوازی و غیرهوازی می پردازد. موتورهای هوازی شامل موتورهای پیستونی و چرخپره ای (توربینی) است که از هوا به عنوان اکسیدکننده استفاده نموده و سوخت را با خود حمل می کنند. اما موتورهای غیرهوازی مانند موتور موشک ها و فضاپیماها است که سوخت و اکسیدکننده را با خود حمل می کنند. در این دانش نحوهٔ تولید نیروی رانش و همچنین ساختار کلی انواع موتورهای هوافضایی بررسی و مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد.

مکانیک پرواز
مکانیک پرواز با بهره گیری از داده های هواپویشی، هندسی و وزنی به مطالعه و بررسی رفتار و حرکات هواپیما می پردازد. در واقع علم مکانیک پرواز از عملکرد تشکیل می شود و عملکرد به بررسی برد، مسافت نشست و برخاست، مداومت پروازی در سرعت های گوناگون و پایداری و کنترل وسایل پرنده می پردازد.

سازه های هوافضایی
سازه های هوافضایی به مطالعه و بررسی سازه های هواپیما و دیگر هوا-فضاگردها می پردازد. هدف آن طراحی سازه هایی است که علاوه بر استواری کافی در برابر بارهای آیرودینامیکی و دیگر بارهای استاتیکی وارد بر وسایل پرنده، کمترین وزن ممکن را نیز داشته باشند.

مهندسی فضایی
مهندسی فضایی شاخه ای از هوافضا است که به بررسی پیشرانش، ایرودینامیک، سازه و مکانیک پرواز حامل (موشک) و پرتابه (ماهواره) در فضا میپردازد علاوه بر آن در این شاخه بیشتر بر کاربرد فضایی بودن(صرف نظر از درگ) و در نظر گرفتن شرایط ویژه فضا (پرتوهای کیهانی، الکتریسیته ساکن و ...) پرداخته می شود علم مکانیک سماوی Celestial) mechanics) در دو قسمت عمده مطرح است. یکی از قسمتهای این شاخه از علم مرتبط است با حرکت اجرام اجسام در فضا تحت تاثیر جاذبه می باشد که این با همان نام مکانیک مدارهای فضایی مطرح بوده است شاخهٔ دیگر از مکانیک سماوی در خصوص دینامیک وضعیت اجسام(به دور مرکز ثقل خودشان)صحبت میکند(Attitude Dynamics) این گرایش در دانشگاه های خواجه نصیر و آزاد واحد علوم و تحقیقات ارائه می گردد.